Sắt là khoáng chất quan trọng, có rất ít trong sữa mẹ. Việc bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh ngày càng được nhiều ba mẹ quan tâm. Trong đó, trẻ uống sữa công thức cần bổ sung thêm sắt không là câu hỏi khá phổ biến. Hay nếu có, thì chúng ta sẽ cần bổ sung thêm như thế nào là hợp lý?… Buona sẽ cùng mẹ tìm hiểu trong bài viết.
1/ Trẻ uống sữa công thức cần bổ sung thêm sắt không?
Trẻ uống sữa công thức liệu có cần bổ sung thêm sắt không còn tuỳ thuộc vào việc trẻ uống sữa công thức hoàn toàn hay con uống sữa công thức kết hợp sữa mẹ, trẻ đủ tháng hay thiếu tháng… Nhưng nhìn chung, sắt trong sữa công thức thường không đủ và khó hấp thu.
Vì vậy, trẻ uống sữa công thức sẽ cần uống thêm sắt trong một số trường hợp như: trẻ sinh non (trước 37 tuần); trẻ nhẹ cân (< 2.5kg khi sinh); trẻ uống sữa công thức có ít sắt; trẻ uống sữa sữa công thức và sữa mẹ; trẻ có biểu hiện thiếu sắt (da xanh, niêm mạc nhợt nhạt, hay ốm, biếng ăn, khó ngủ…) hay có nguy cơ thiếu sắt, như trẻ > 6 tháng nhưng ít ăn các thực phẩm giàu sắt, mẹ thiếu máu…
Với trẻ sơ sinh đủ tháng, cân nặng bình thường, không bú sữa mẹ thì sẽ cần uống sữa công thức chứa 6,5 – 13mg sắt/L sữa trong 9-12 tháng đầu đời để được cung cấp đủ sắt.
Với trẻ có nguy cơ thiếu máu cao hơn (VD: tình trạng kinh tế xã hội thấp, ăn ít các thực phẩm giàu sắt, sống ở vùng có tỷ lệ thiếu sắt > 40%, thiếu thực phẩm, mẹ thiếu máu) thì cần uống sữa công thức với lượng sắt cao hơn 13mg sắt/L sữa.
Mẹ hãy dựa trên tình trạng sức khoẻ, thói quen ăn uống của trẻ, và hàm lượng sắt trong loại sữa mà con đang dùng để cân nhắc việc có cần bổ sung thêm sắt nữa không mẹ nhé!
2/ Trẻ dùng sữa công thức bổ sung sắt thế nào?
Tuỳ thuộc vào từng độ tuổi, tình trạng sức khoẻ và thói quen ăn uống mà trẻ uống sữa công thức sẽ cần bổ sung sắt như sau:
Trẻ sơ sinh thiếu tháng
Theo học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ thiếu tháng, do không được nhận lượng sắt dự trữ trong những tháng cuối thai kỳ như trẻ bình thường, nên sẽ cần bổ sung thêm sắt ngay từ những tháng đầu sau sinh cho tới 12 tháng, với liều 1mg sắt/kg/ngày nếu trẻ dùng sữa công thức, hoặc 2mg sắt/kg/ngày nếu trẻ bú mẹ.
Trẻ nhẹ cân
Nếu cân nặng khi sinh > 1kg thì bé cần uống 2-3mg sắt/kg/ngày từ tuần 6, 8 cho tới 12 tháng tuổi. Nhưng nếu con đang uống sữa công thức có hàm lượng sắt cao, từ 13mg sắt/L sữa thì không cần bổ sung thêm sắt.
Nếu cân nặng khi sinh < 1kg thì bé cần uống 3-4mg sắt/kg/ngày, từ khi 2 tháng cho tới khi con được 12 tháng tuổi.
Trẻ từ 4-6 tháng
4 tháng tuổi là thời điểm mà lượng sắt dự trữ trẻ nhận được từ mẹ trong giai đoạn bào thai đã cạn kiệt, do đó mà nhiều trẻ đủ tháng, đủ cân khi sinh sẽ cần bổ sung thêm sắt dự phòng trong giai đoạn này.
Nếu trẻ uống sữa công thức hoàn toàn và có hàm lượng sắt cao (10-12mg sắt/L) thì không cần uống thêm sắt dự phòng.
Tuy nhiên, trẻ sẽ cần bổ sung thêm với liều 1mg sắt/kg/ngày nếu sữa công thức chứa ít sắt, hoặc dùng sữa công thức không hoàn toàn. Trẻ sẽ cần bổ sung cho tới khi ăn dặm được 2 bữa/ngày chứa các thức ăn đa dạng và giàu sắt.
Trẻ từ 6 tháng
Nhìn chung, việc uống sữa công thức đi cùng với chế độ ăn dặm có thể đã cung cấp đủ lượng sắt cần thiết cho trẻ. Tuy nhiên, vẫn có không ít trẻ có nguy cơ thiếu sắt cao do chế độ ăn không đa dạng, ăn ít các thực phẩm giàu sắt, biếng ăn, chế độ ăn kém dinh dưỡng, hoặc do bệnh lý ảnh hưởng tới lượng sắt trong cơ thể (giun sán, viêm ruột, chảy máu đường tiêu hoá…)
Vì thế, giai đoạn này mẹ hãy theo dõi sức khoẻ của con và cho bé đi khám bác sĩ khi nghi ngờ thiếu sắt để được chẩn đoán và điều chỉnh kịp thời.
Liều dự phòng thông thường là 1mg sắt/kg/ngày. Và liều điều trị thiếu sắt khởi đầu thường là 3mg sắt/kg/ngày, liệu trình tối thiểu 3 tháng liên tục và không quá 6 tháng để tránh dư thừa sắt.
Mẹ hãy tính toán lượng sắt cần bổ sung thêm phù hợp với con, nên hỏi ý kiến bác sĩ để biết được hàm lượng đúng, tránh bổ sung quá ít hoặc dư thừa đều không tốt cho sức khoẻ của trẻ nhé!
3/ Lưu ý khi bổ sung sắt cho trẻ bú sữa công thức
Mặc dù theo thông tin trên nhãn, hàm lượng sắt trong sữa công thức có vẻ cao. Nhưng sắt trong sữa công thức thường khó hấp thu. Vì vậy, để tối ưu dinh dưỡng cho trẻ khi uống sữa công thức, mẹ cần lưu ý một số điểm sau.
Chọn sữa công thức phù hợp với tình trạng sức khoẻ của trẻ: đủ tháng/ thiếu tháng, đủ cân/ nhẹ cân, tháng tuổi của bé.
Nên ưu tiên cho bé bú mẹ hoàn toàn trước 6 tháng tuổi và bổ sung sắt từ bên ngoài. Mặc dù hàm lượng sắt trong sữa mẹ là rất ít, nhưng đây lại là nguồn cung cấp dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ, các thành phần dinh dưỡng cân bằng, thân thiện với đường tiêu hoá của con.
Trong những loại sắt cho bé hiện nay thì sắt 2 hữu cơ bisglycinate chelate được các chuyên gia khuyên dùng cao nhất. Nhờ khả năng dễ hấp thu, sinh khả dụng cao, ít bị ảnh hưởng bởi thức ăn hay pH dạ dày, không gây kích ứng đường tiêu hoá, hạn chế tối đa nguy cơ táo bón, nóng trong.
Sau 6 tháng, mẹ có thể thêm sữa công thức giàu chất sắt vào chế độ ăn của con. Để hạn chế tình trạng táo bón, mẹ nên chọn sản phẩm sữa có bổ sung sắt hữu cơ dễ hấp thu, có kết hợp thêm các thành phần chất xơ.
Khi bổ sung sắt cho trẻ đang uống sữa công thức, mẹ cũng cần lưu ý nên sử dụng 2 sản phẩm này cách nhau ít nhất 1-2 tiếng vì sữa có hàm lượng canxi cao, sẽ cạnh tranh với sắt gây khó hấp thu. Cũng nên cho bé uống sắt vào buổi sáng hoặc trưa, trước ăn 30 phút hoặc sau ăn 1-2 giờ để hiệu quả tốt nhất. Nếu bé có biểu hiện kích ứng dạ dày thì cho con uống gần bữa ăn, lúc bụng no hơn.
Hy vọng những chia sẻ trên đây đã giúp mẹ làm rõ được băn khoăn trẻ uống sữa công thức cần bổ sung thêm sắt không, và nếu có thì bổ sung thế nào là hợp lý. Nếu còn thắc mắc nào về cách tính lượng sắt cần bổ sung thêm, mẹ có thể inbox Zalo/ Facebook để được các dược sĩ hỗ trợ!
Dược sĩ Trần Thị Quỳnh Chi – giám đốc phụ trách chuyên môn của hãng Buona Italy với rất nhiều nhãn hàng dành cho nhi khoa hàng đầu Italy.
