Viêm mũi xoang cấp là một trong những bệnh lý phổ biến ở trẻ em, gây ra không ít khó khăn cho cả bệnh nhi và cha mẹ. Nghiên cứu “Hiệu quả của phương pháp rửa mũi bằng bộ dụng cụ Buona Spray-sol và các dung dịch rửa mũi trong hỗ trợ điều trị viêm mũi xoang cấp ở trẻ em” gần đây từ Bệnh viện Nhi Trung ương đã cung cấp những thông tin quan trọng về hiệu quả của muối ưu trương 3% trong điều trị bệnh lý này, đặc biệt ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi.
Tổng quan về nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ tháng 10/2023 đến tháng 10/2024, với sự tham gia của 150 bệnh nhi (3-24 tháng) được chẩn đoán viêm mũi xoang cấp nhiễm khuẩn. Đây là một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên mù nhãn mở, nhằm so sánh hiệu quả của việc sử dụng muối ưu trương 3% và nước muối sinh lý, kết hợp với bộ dụng cụ Buona Spray sol trong điều trị viêm mũi xoang cấp ở trẻ em.
Các bệnh nhi được chia ngẫu nhiên thành hai nhóm:
- Nhóm A: Rửa mũi bằng nước muối Nebial 3% và bộ dụng cụ xịt rửa mũi Buona Spay sol
- Nhóm B: Rửa mũi bằng nước muối sinh lý và bộ dụng cụ xịt rửa mũi Buona Spay sol
Các tiêu chí đánh giá chính bao gồm:
- Sự thay đổi các triệu chứng cơ năng sau 30 phút rửa mũi
- Thay đổi tổng điểm triệu chứng mũi xoang theo thang điểm NOSE
- Hiệu quả làm sạch dịch mũi tại các vị trí khác nhau trong khoang mũi.
Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy cả hai phương pháp đều mang lại sự cải thiện đáng kể các triệu chứng cơ năng sau 30 phút rửa mũi. Tuy nhiên, muối ưu trương 3% thể hiện hiệu quả tốt hơn trong việc làm sạch dịch mũi, đặc biệt là ở hốc mũi.
Cụ thể, ở nhóm sử dụng muối ưu trương 3%, các triệu chứng như ho giảm từ 2.41 xuống 0.41 điểm, ngạt mũi giảm từ 2.83 xuống 0.51 điểm, chảy mũi giảm từ 2.67 xuống 1.39 điểm, và khó thở do ngạt mũi giảm từ 2.79 xuống 0.01 điểm.
Nhóm sử dụng nước muối sinh lý cũng cho thấy sự cải thiện tương tự, với các chỉ số tương ứng là 2.53 xuống 0.35, 2.95 xuống 0.47, 2.75 xuống 1.16, và 2.93 xuống 0.03 điểm.
Sự cải thiện này có ý nghĩa thống kê với p < 0.05 ở cả hai nhóm.
Tổng điểm triệu chứng mũi xoang theo thang điểm NOSE giảm đáng kể ở cả hai nhóm. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p < 0.001 ở cả hai nhóm.
Điểm khác biệt đáng chú ý nằm ở hiệu quả làm sạch dịch mũi. Muối ưu trương 3% cho thấy hiệu quả tốt hơn với tỷ lệ hết dịch ở hốc mũi là 69.3%, so với 53.3% ở nhóm nước muối sinh lý (p < 0.05). Ở khe mũi giữa, tỷ lệ này lần lượt là 74.7% và 76%, không có sự khác biệt đáng kể (p > 0.05).
Kết quả của nghiên cứu này phù hợp với nhiều nghiên cứu quốc tế trước đây về hiệu quả của dung dịch muối ưu trương trong điều trị viêm mũi xoang. Đáng chú ý, nghiên cứu tổng hợp của Kanjanawasee và cộng sự (2018) trên 740 bệnh nhân cũng cho thấy rửa mũi bằng dung dịch ưu trương mang lại lợi ích lớn hơn trong việc giảm các triệu chứng tại mũi so với dung dịch đẳng trương. Tuy nhiên, nghiên cứu đó không thấy sự khác biệt đáng kể trong việc cải thiện điểm số SNOT-20, một thang đánh giá chất lượng cuộc sống liên quan đến bệnh mũi xoang.
Bên cạnh đó, một nghiên cứu của Koksal và cộng sự (2016) trên 109 trẻ em dưới 2 tuổi cũng cho thấy hiệu quả tốt hơn của dung dịch ưu trương trong việc làm sạch hốc mũi. Điều này phù hợp với kết quả của nghiên cứu hiện tại, đặc biệt là đối với nhóm trẻ nhỏ.
Lợi ích của muối ưu trương 3% cho trẻ nhỏ
Kết quả nghiên cứu này trở nên đặc biệt ý nghĩa khi xem xét trong bối cảnh đặc điểm giải phẫu của trẻ nhỏ. Ở trẻ dưới 2 tuổi, dịch thường tích tụ nhiều ở hốc mũi hơn là ở khe giữa mũi. Điều này xuất phát từ việc hốc mũi của trẻ nhỏ tương đối rộng và ngắn hơn so với người lớn, hệ thống xoang chưa phát triển đầy đủ (đặc biệt là xoang hàm và sàng), và hệ thống lông chuyển của mũi xoang chưa hoàn thiện.
Trong bối cảnh này, hiệu quả làm sạch hốc mũi tốt hơn của muối ưu trương 3% trở nên quan trọng. Đây chính là vị trí tích tụ dịch chính ở trẻ nhỏ, và việc làm sạch hiệu quả vùng này có thể giúp cải thiện các triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục.
Cơ chế tác động của muối ưu trương 3% có thể được giải thích thông qua ba yếu tố chính:
- Dung dịch ưu trương có khả năng thẩm thấu vào niêm mạc phù nề, giúp giảm tắc nghẽn mũi.
- Muối ưu trương 3% tăng cường hydrat hóa cho niêm mạc mũi, cải thiện chức năng của nhung mao nội bào.
- Dung dịch ưu trương giúp giảm tiết dịch, tiết chất nhờn và làm giảm phù nề niêm mạc.
Dựa trên kết quả nghiên cứu, có thể đưa ra một số khuyến nghị về việc sử dụng muối ưu trương 3% trong điều trị viêm mũi xoang cấp ở trẻ em. Đối với trẻ nhỏ có nhiều dịch ở hốc mũi, muối ưu trương 3% có thể được cân nhắc như một lựa chọn hiệu quả. Nó có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng như nghẹt mũi, khó thở.
Về tần suất sử dụng, muối ưu trương 3% có thể được dùng ít thường xuyên hơn do hiệu quả làm sạch tốt, trong khi nước muối sinh lý có thể được sử dụng thường xuyên hơn mà không gây kích ứng. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng nên dựa trên đánh giá cá nhân của từng trẻ và tư vấn của bác sĩ.
Kết luận
Nghiên cứu từ Bệnh viện Nhi Trung ương đã cung cấp bằng chứng về hiệu quả của muối ưu trương 3% trong điều trị viêm mũi xoang cấp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Với khả năng làm sạch hốc mũi tốt hơn, muối ưu trương 3% có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng và phù hợp với đặc điểm giải phẫu của trẻ nhỏ.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nghiên cứu này vẫn có một số hạn chế như thời gian theo dõi ngắn và cỡ mẫu hạn chế. Do đó, Buona sẽ tiếp tục thực hiện thêm các nghiên cứu dài hạn và quy mô lớn hơn để khẳng định chắc chắn hơn về những kết quả này.
Việc sử dụng muối ưu trương 3% kết hợp với bộ dụng cụ rửa mũi chuyên dụng như Buona Spray sol có thể được xem xét như một phương pháp điều trị hỗ trợ tốt cho trẻ em mắc viêm mũi xoang cấp, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Dược sĩ Trần Thị Quỳnh Chi – giám đốc phụ trách chuyên môn của hãng Buona Italy với rất nhiều nhãn hàng dành cho nhi khoa hàng đầu Italy.
