Khảo sát cho thấy tình trạng mất ngủ, đau đầu… tăng cao ở trẻ em trong giai đoạn hậu Covid-19. Dường như chúng vẫn kéo dài sáu đó và ảnh hưởng phần nào tới việc học tập, khả năng tập trung… của trẻ. Vậy ba mẹ có thể dùng thuốc gì hiệu quả và an toàn cho bé, cũng như nên chăm sóc trẻ hậu Covid thế nào?
1. F0 trẻ em mất ngủ, đau đầu hậu COVID-19, dùng thuốc thế nào?
Theo Bác sĩ Trương Hữu Khanh (trưởng khoa Nhiễm – Thần Kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, Tp. HCM): Trước Covid-19, trường hợp trẻ em bị khó ngủ, đau đầu thường xuyên thường xuất phát từ sinh hoạt của trẻ, đặc biệt là trẻ ngủ không đủ, trẻ vận động quá mức hay xem tivi quá lâu trước khi đi ngủ… Và khi ba mẹ điều chỉnh được các yếu tố này thì chứng khó ngủ, đau đầu của trẻ thường sẽ tự hết. Nhưng nếu tình trạng này vẫn còn thì trẻ đã mắc rối loạn giấc ngủ, hoặc mắc các bệnh khiến đầu đau nhức như viêm xoang.
Hiện nay, số lượng trẻ F0 khó ngủ, đau đầu hậu Covid-19 tăng cao. Nguyên nhân có thể kể tới là trong giai đoạn cách ly, trẻ thường sử dụng các thiết bị điện tử nhiều hơn, giờ giấc sinh hoạt bị đảo lộn, trẻ dùng quá nhiều thuốc gây nóng trong người, dùng vitamin C buổi tối, nghẹt mũi… nên ban đêm dễ căng thẳng, khó ngủ, ngủ không ngon giấc. Và khi không được chú ý, chúng vô tình trở thành triệu chứng hậu Covid-19 đáng báo động ở trẻ F0.
Không chỉ tại Việt Nam, chất lượng giấc ngủ ở trẻ suy giảm cũng là vấn đề chung tại nhiều quốc gia trên thế giới trong bối cảnh Covid-19.
Như một đánh giá có hệ thống và phân tích tổng hợp được thực hiện bởi Mohit Sharma và cộng sự (Ấn Độ) cho thấy các vấn đề giấc ngủ ở trẻ em và thanh thiếu niên trở nên đáng lo ngại trong đại dịch, khi tỷ lệ chung của bất kỳ rối loạn giấc ngủ lên tới 54%.
Một đánh giá có hệ thống khác được thực hiện tại Tây Ban Nha cũng cho kết quả tương tự, cho thấy trẻ em trong đại dịch Covid-19 có chất lượng giấc ngủ giảm sút, khi thời gian ngủ dài hơn nhưng đi ngủ muộn hơn và dễ buồn ngủ, khó tập trung vào ban ngày.
Có tới 40% ba mẹ Canada tham gia khảo sát cho thấy giấc ngủ của con họ trở nên tồi tệ hơn.
Ngủ không chỉ là lúc để trẻ nghỉ ngơi, nạp lại năng lượng sau một ngày dài mà nó còn có vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển thể chất, trí tuệ và tâm lý của trẻ. Trẻ thiếu ngủ hoặc chất lượng giấc ngủ kém thường khó tập trung, trí nhớ suy giảm, miễn dịch kém… dễ cáu gắt hơn vào ban ngày.
Theo Bác sĩ Trương Hữu Khanh, với trẻ nhỏ đau đầu khó ngủ, ba mẹ có thể dùng paracetamol (Panadol, Hapacol…) để giảm đau đầu, giúp con dễ ngủ hơn. Panadol không chỉ có tác dụng hạ sốt mà còn giảm đau khá hiệu quả. Nếu tình trạng vẫn tiếp tục, ba mẹ có thể dùng melatonin hay các loại thuốc ngủ từ thảo dược cho trẻ.
Đã có rất nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy melatonin tỏ ra hiệu quả nhanh trong việc điều chỉnh lại nhịp sinh học cho trẻ nhỏ, trẻ dễ ngủ, ngủ ngon sâu giấc hơn và thức dậy tỉnh táo. Hiệu quả có thể thấy rõ ngay từ những ngày đầu tiên sử dụng.
Melatonin là một hormon được tiết ra tự nhiên trong cơ thể, có vai trò chính trong việc điều chỉnh chu kỳ thức – ngủ. Nó cũng có mặt trong các thực phẩm như hạnh nhân, trà hoa cúc, kiwi, anh đào, cá, óc chó, gạo trắng… Bổ sung melatonin an toàn, không gây lệ thuộc cho trẻ. Chính vì thế, nếu trẻ bị khó ngủ, đau đầu hậu Covid – 19, ba mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc bổ sung thành phần này cho con.
2. Hướng dẫn chăm sóc trẻ hậu Covid-19
Khi nhiễm Covid-19, hầu hết trẻ đều nhẹ và phục hồi nhanh hơn người lớn. Nhưng một số trẻ vẫn bị hậu Covid từ nhẹ đến nặng, sau âm tính 2 – 6 tuần vẫn còn hoặc xuất hiện các biểu hiện như:
- Sốt nhẹ, đau cơ, mệt mỏi, nổi ban đỏ, xuất huyết giác mạc…
- Khó thở, ho kéo dài
- Rối loạn giấc ngủ, giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung…
- Tim đập nhanh…
- Nôn, đau bụng, tiêu chảy, tổn thương thận cấp, rối loạn đông máu…
Lúc này, nguyên tắc trong điều trị Covid cho trẻ là có triệu chứng gì điều trị triệu chứng đó và tăng cường sức đề kháng cho con.
Ngoài ra, hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C) là biến chứng hậu Covid ở trẻ cần được chú ý. Tuy chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng có thể nguy kịch, tử vong. Bạn cần cho trẻ đi khám bệnh viện nếu trẻ có các dấu hiệu mắc MIS-C sau:
- Trẻ từng mắc Covid, tiếp xúc với người nhiễm Covid hoặc sống trong vùng dịch
- Trẻ bị sốt cao liên tục trên 24h.
- Trẻ bị nổi ban đỏ hoặc xung huyết giác mạc
- Trẻ bị phù nề niêm mạc miệng, bàn tay, chân
- Trẻ bị rối loạn tiêu hóa: nôn, đau bụng, tiêu chảy.
- Trẻ có thể gặp dấu hiệu sốc, rối loạn đông máu, tổn thương thận cấp…
Theo khuyến cáo từ Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, hiện nay dịch COVID-19 vẫn hết sức phức tạp, tỷ lệ mắc COVID-19 ở trẻ em có xu hướng gia tăng, do đó cách tốt nhất để ngăn ngừa hội chứng hậu COVID-19 là tiêm vaccine đầy đủ theo khuyến cáo và ngăn ngừa nhiễm bệnh:
- Thực hiện 5K đầy đủ
- Cho trẻ ăn đủ chất, uống đủ nước, ngủ đủ giấc
- Lập luyện thể chất, tránh thừa cân béo phì
- Kiểm soát tốt các bệnh mãn tính
- Tránh để trẻ bị nhiễm lạnh
- Đảm bảo thông khí tốt trong môi trường sống, học tập cho trẻ.
Giấc ngủ có vai trò quan trọng với hệ miễn dịch, trí tuệ và cả tâm lý của trẻ. Khi thiếu ngủ trẻ sẽ dễ đau đầu, cáu gắt… và làm trầm trọng hơn tình trạng rối loạn giấc ngủ. Do đó, ba mẹ hãy thiết lập cho con không gian ngủ tốt, tuân thủ thời gian biểu hàng ngày và bổ sung sản phẩm hỗ trợ khi cần thiết nhé!
Không chỉ trên tình trạng F0 trẻ em mất ngủ, đau đầu mà với các biến chứng hậu Covid nói chung, nếu được chẩn đoán sớm, phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì trẻ sẽ chóng hồi phục.
Tài liệu tham khảo:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34182354/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1087079222000090
https://academic.oup.com/jpepsy/article/46/9/1051/6362573
Tham khảo thêm: Cách xoa đầu cho bé ngủ nhanh, giúp con ngủ ngon và sâu giấc hơn
Dược sĩ Trần Thị Quỳnh Chi – giám đốc phụ trách chuyên môn của hãng Buona Italy với rất nhiều nhãn hàng dành cho nhi khoa hàng đầu Italy.
